دی اریتور (Deaerator) دستگاهی است برای حذف اکسیژن آب و پیش گرمایش آب برای ورود به بویلر.

اکسیژن دلیل اصلی خوردگی در خطوط تغذیه ، منابع ذخیره آب داغ ، بویلر و پمپ ها می باشد در حالی که اگر این آب علاوه بر اکسیژن دارای کربن دی اکسید نیز باشد آن گاه ph آب کاهش یافته و خاصیت اسیدی به آب داده می شود. این نوع از خوردگی معمولا به صورت نقطه ای نفوذ می کند.دی اریتور در حقیقت وسیله ای است که برای جدا سازی گاز های نا محلول آب تغذیه در تولید بخار ، استفاده می شود.

 بیشتر دی اریتور ها برای پایین آوردن میزان اکسیژن حتی تا 7ppb یا کمتر می باشد.اولین مرحله در جدا سازی گاز های اضافی از آب تغذیه ،گرم کردن این آب می باشد تا اکسیژن از این آ ب خارج گردد.

  همان طور که می دانیم میزان حضور گاز های نا محلول در آب با دما رابطه ی معکوس دارد یعنی هر چه دمای آب بالاتر رود میزان اکسیژن کمتر می گردد . به طور معمول منابع تامین آب بویلر در درجه حرارت 85 تا 90 درجه عمل می کنند تا میزان اکسیژن موجود در آب را به 2mg در یک لیتر کاهش دهد.

  برای استفاده از دی اریتور در دما های بالاتر و در فشار اتمسفر معضلاتی همچون رسیدن به نقطه ی جوش و ایجاد بخار و بالا رفتن احتمال پدیده ی کاویتاسیون در پمپ های تغذیه وجود دارد.

  معمولا برای غلبه بر این مشکل دی اریتور ها را در ارتفاعی بالا تر از پمپ های تغذیه قرار می دهند.مابقی اکسیژن موجود در آب را با اضافه کردن مواد شیمیایی مانند سدیم سولفات و هیدرازین از بین می بریم.در نقاطی که نباید مواد شیمیایی به آب اضافه گردد از دی اریتور های تحت فشار استفاده می گردد.

قوانین عملکرد دی اریتور های تحت فشار

  اگر مایعی در دمای اشباع آن باشد میزان انحلال گاز در آن تقریبا به صفر می رسد . این در حالی است که مایع باید دارای تلاطم بسیار بالایی باشد یا باید به جوش آید تا اطمینان کاملی از خروج تمامی گاز ها حاصل گردد.

  این تلاطم در قسمت بالایی (برجک ( دی اریتور با اسپری شدن و تبدیل به قطرات بسیار ریز و احاطه این قطرات با بخار نایل می شود و آب بسیار راحت تر، اکسیژن محلول خود را از دست می دهد . این اتفاق سطح بسیار زیادتری را نسبت به جرم آب به آن اختصاص می دهد که انتقال حرارت از بخار به قطرات را سریع می کند و جدا سازی اکسیژن را ساده می سازد و این گاز ها به وسیله ی بخار مازاد از خروجی بالای دیگ در دمایی کمتر از دمای اشباع خارج می گردند.این موضوع که، مخلوط بخار و گاز های اضافه در درجه حرارت پایین تری از نقطه ی جوش (دمای اشباع ) در فشار دی اریتور می باشد، به ما کمک می کند تا بتوانیم از یک خروجی با کنترلر ترموستاتی استفاده کنیم تا هوازدایی صورت گیرد. سپس آبی که عملیات جدا سازی بر روی آن انجام گرفته به داخل منبع دی اریتور سر ریز می گردد.

توزیع آب در دی اریتور

  آب ورودی در دی اریتور باید به کوچکترین قطرات ممکن تقسیم گردد تا اینکه میزان سطح در تماس با هوا، نسبت به جرم آب، بالا برده شود. این نکته ضروری است که دمای آب افزایش پیدا کند تا اینکه در کنار این افزایش سطح ، خروج گاز از مایع با سرعت بالایی در برجک دی اریتور انجام گیرد.

پودر کردن آب در دی اریتور دارای روش های متفاوتی می باشد که در زیر به آن ها اشاره شده است:

یکی از این روش‌ها برخورد این آب با تعدادی سینی سوراخ دار می‌باشد. در این روش آب با برخورد به سری سینی های سوراخ دار پودر شده و همزمان از پایین با بخار در تماس قرار می گیرد و حرارت دریافت می کند.

روش دیگر استفاده از نازل های فنری است که این نازل ها با وارد کردن نیرویی به سمت بالا و در مقایل نیروی ورودی سیال و عبور دادن سیال از دریچه های نازک خود٬ سیال را اسپری می کند.

  مسلما در انتخاب این روش ها دلایلی بر انتخاب و دلایلی بر رد روش وجود دارد .در جایی که هزینه ی لازمه هم باید در نظر گرفته شود این موضوع نمود بهتری پیدا می کند، برای مثال در دی اریتور سینی دار عمر این دستگاه تا ۴۰ سال هم می تواند باشد اما در حالت اسپری کردن این عمر تا ۲۰ سال کاهش می یابد، درحالی که قیمت سینی دار تا ۲۵ درصد بیشتر می باشد.و کارایی سینی دار ها بسیار بالاتر می باشد.از دی اریتور سینی دار معمولا در نیروگاه ها و از اسپریی در مابقی مصارف استفاده می شود.

كنترل سطح اب:

  شيرهاي كنترل در دي اريتورها براي تنظيم سطح آب داخل منبع ذخيره مورد استفاده قرار مي گيرد. اين سيستم ها بايد يك محيط عملكردي پايدار را براي دی اریتور تامين كند زيرا با ورود اب سرد به داخل سيسيتم امكان ضربه و كشش حرارتي و آسيب رسيدن به تانك بالا می رود.

كنترل بخار:

  كنترل كننده هاي سطح بخار ميزان بخار ورودی به دی اريتور را تنظيم مي كند اين تنظيم به صورت تغييرات در فشار صورت مي گيرد تزريق بخار در داخل دی اريتور ها معمولا در پايه برجك صورت مي گيرد كه هم باعث گرم كردن آب پودر شده می شود و هم گازهای اضافی را با خود به بالای برج حمل می كند.

  معمولا دمای آب تغذيه زماني كه وارد دی اريتور مي شود تا حدود 85 درجه سانتي گراد مي باشد كه اين يك دماي معمول براي خروجي بويلر ها و سيكل آنها پس از گذر از مسير و رسيدن به ادوات تغذيه آب بويلر مي باشد.

  آب در دمای 85 درجه ، در حدود 3.5 گرم اكسيژن در 1000 گرم خود دارد و مي دانيم كه اين اكسيژن است كه باعث ايجاد خرابي هاي بزرگ از جمله خوردگی براي بويلر مي شود كه اين خسارت ها از 2 طريق به بويلر وارد مي شود يكي اينكه اكسيژن خود را به ديواره هاي بويلر مي چسباند و باعث ايجاد زنگار بر روي لوله ها و جداره ها مي شود و دليل دوم تركيب اكسيژن با كربن و ايجاد كربن دي اكسيد و در نتيجه ان ايجاد كربنيك اسيد است كه باعث انحلال آهن در آب و همچنين زنگ زدگي مي شود پس اين يك موضوع حياتي است كه اكسيژن اضافي درون آب تغذيه بويلر را از آن جدا كنيم.

  زماني كه آب تغذيه تا دماي 100 درجه ( درجه اشباع در فشار اتمسفريك) مي رسد ميزان اكسيژن محلول در آب بايد به صفر برسد اما در عمل اين چنين نيست و ميزاني از اكسيژن در آن باقي مي ماند.بايد ذكر كرد كه ديگر گازهاي نامحلول درون آب نيز در زمان هوازدايي از دی اريتور خارج مي شوند و اين همان دليلی است كه ممكن است ميزان هواي خارج شده بيش از 9.5 گرم در 1000 گرم آب به نظر ايد
و در حقيقت 5.9 گرم هوا در 1000 گرم آب در دماي 80 درجه موجود باشد
براي تعيين ميزان خروجي هوا بايد تخمين زدن را به وسيله قانون دالتون و قانون هانری استفاده كرد برای مثال آب ورودي 80 درجه كه داريم 5.9 گرم هوا مي باشد در فشار 1.2 بار كه دماي اشباع ان 105 درجه مي باشد. بايد مطمئن شد كه 5.9 گرم هوا از هر 1000 گرم اب خارج شده است.

در نظر بگيريد كه در هنگام خروج هوا ميزاني بخار نيز خارج می شود پس داريم:

فشار كلي 1.2 بار

دماي بخار درون دي اريتور 100 درجه سانتی گراد

پس بنا بر قانون دالتون داريم :

  اگر بخار خالص در دماي 100 درجه داشته باشيم، انگاه فشار دی ارتور 1.013 بار بوده اما در حال حاضر اين فشار 1.2 بار مي باشد كه اين اختلاف به دليل حضور گازهاي نامحلول می باشد پس اين تفاوت برابرست

با:

1.2-1.013=0.186 bar

پس نسبت حجمي هوا به بخار برابرست با:

پس هر ليتر از هواي خروجي همراه با 4.42 ليتر از بخار خارج مي شود.
چگالي هوادر 100 درجه سانتي گراد 0.946 گرم بر ليتر مي باشد.
چگالي بخار در 100 درجه 0.6 گرم بر ليتر مي باشد.
پس هر 5.9 گرم از هوا با 16.5 گرم بخار خارج مي شود.
در نتيجه 22.4 گرم در هر 1000كيلو گرم از آب ما در دي اريتور و خروجي داريم.
تمامي محاسبات با تقريب هاي همچون كوچك بودن اختلاف فشار دي اريتور و هواي بيرون و… انجام گرفته است.

منابع

گرداوری شده توسط دپارتمان پژوهش شرکت پاکمن

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *