واکنش یوتکتوئید

مخلوط یوتکتوئید حاصل بسیار ریز است (شبیه مخلوط یوتکتیک) و در زیر میکروسکوپ هر دو مخلوط معمولا به یک شکل ظاهر می شوند. از این رو امکان تشخیص اینکه این مخلوط از یک واکنش یوتکتیک یا یوتکتوئید حاصل شده است، وجود ندارد. یک دیاگرام فازی که نشان دهنده واکنش یوتکتوئید است در شکل روبرو نمایش داده شده است.

خط لیکوئیدوس T_AET_B و خط سالیدوس، TAFGTB است. مخلوط یوتکتیک شامل فاز هایی است که در دو انتهای خط دمای یوتکتیک وجود دارند، که محلول های جامد γ (نقطه F) و β (نقطه G) هستند. نقطه M یک تغییر {{آلوتروپی}} را برای فلز خالص A نشان می دهد. اهمیت خط انحلال جامد MN این است که با افزایش مقدار B آلیاژ، دمایی که در آن تغییر آلوتروپی صورت می گیرد کم می شود و به حداقل در نقطه N می رسد. خط انحلال جامد FN، کاهش در حلالیت B در γ را با کاهش دما نشان می دهد. نقطه N نقطه یوتکتوئید است. ترکیب آن ترکیب یوتکتوئید و خط OP خط دمای یوتکتوئید است. همانند نمودار تعادلی یوتکتیک، تمام آلیاژ هایی که در سمت چپ ترکیب یوتکتوئید قرار دارند، آلیاژ های هیپویوتکتوئید و آلیاژ هایی که در سمت راست ترکیب یوتکتوئید قرار دارند، آلیاژهای هیپریوتکتوئید نامیده می شوند.

هنگامی که آلیاژ هیپویوتکتوئید (آلیاژ 1) به آرامی سرد شود، خط لیکوئیدوس را در X1 می کند و محلول جامد γ تشکیل می شود. به تدریج به مقدار γ افزوده می شود تا زمانی که خط سالیدوس در X₂ قطع شود. سپس آلیاژ تا X₃ به صورت محلول جامد همگن باقی می ماند. در این دما، فلز خالص A باید یک تغییر آلوتروپی را تجربه کند و تشکیل محلول جامد α بدهد. برای این منظور بعضی از اتم های B در نواحی که تغییر آلوتروپی صورت می گیرد باید به خارج از این نواحی نفوذ کنند. هنگامی که نفوذ قابل ملاحظه اتم های B صورت گرفت، باقی مانده اتم های A به شکل ساختار بلوری جدید مرتب می شوند و محلول جامد α را تشکیل می دهند. اتم های اضافی B در محلول جامد γ باقی مانده حل می شوند و γ از B غنی می شود. با کاهش دما محلول جامد γ از B غنی تر می شود. ترکیب γ باقی مانده به تدریج به سمت پایین در امتداد خط انحلال جامد MN حرکت می کند.