تست ضربه با میله شیار دار
تست ضربه با میله شیار دار (Notched Bar Impact Testing)، برای تعیین تمایل ماده به داشتن رفتار ترد، به کار برده شده است. این آزمایش تفاوت هایی را بین مواد مشخص می کند که در تست کشش قابل مشاهده نیستند. نتایج حاصل از آزمایش های با میله شیار دار به سادگی بر حسب نیاز های طراحی بیان نمی شوند، چون اندازه گیری مؤلفه های شرایط تنش سه بعدی در شیار، ممکن نیست. هم چنین در مورد تفسیر یا اهمیت نتایج حاصل از این نوع آزمایش هیچگونه توافق کلی بدست نیامده است.
آزمون های ضربه نمونه شیار دار به مقیاس وسیعی در صنعت، به عنوان معیار پذیرش مواد، مورد استفاده قرار می گیرند. کمیت اصلی که در آزمایش ضربه اندازه گیری می شود، انرژی جذب شده در شکست نمونه است. بعد از شکست میله آزمایش، آونگ به ارتفاعی باز می گردد که این ارتفاع با ازدیاد انرژی جذب شده در اثر شکست کم می شود. انرژی جذب شده در شکست، که معمولا بر حسب کیلوگرم – متر (فوت - پوند) توضیح داده می شود، مستقیما توسط یک سنجه مدرج شده روی دستگاه آزمایش ضربه خوانده می شود. در شکل روبرو، چکش ضربه (W)، از ارتفاع h1 سقوط کرده و با نمونه C برخورد می کند. پس از شکست نمونه چکش تا ارتفاع h2 بالا می رود. انرژی جذب شده توسط نمونه با اختلاف ارتفاع h2-h1 که در صفحه مدرج D مشخص می شود، برابر است. |
![]() |
محققین شکست ترد فلزات، تعداد زیادی نمونه آزمایش به شکل میله شیار دار با طرح های مختلف را به کاربرده اند. برای آزمایش ضربه با شیار دو دسته نمونه استاندارد وجود دارد:
- شارپی
- ایزود
دمای تبدیل از رفتار نرم به ترد در بارگذاری ضربه ای به مقیاس چشمگیری بالاتر از دمای تبدیل در شرایطی است که آهنگ کرنش، کم است. تعیین گستره دمای تبدیل در بارگذاری ضربه ای نسبتا آسان است، زیرا، در این نوع آزمایش تفاوت بسیار زیادی بین انرژی های لازم برای شکست ترد و شکست نرم وجود دارد.
کاربرد عمده آزمون ضربه نمونه شیار دار، تعیین موفقیت یا عدم موفقیت عملیات حرارتی انجام شده است. این نوع آزمون دارای امتیاز قابلیت تعیین تمایل به تردی است که در آزمون های کشش یا سختی استاندارد معلوم نمی شوند. نتایج آزمون ضربه شیار دار نباید به تنهایی به کار روند. این نتایج باید همراه با نتایج آزمایش های دیگر، از جمله آزمون های کشش و سختی استاندارد، مورد استفاده قرار گیرند. در بریتانیا متداول ترین آزمون های ضربه نمونه شیار دار، آزمون های شارپی و ایزود هستند.
منابع و پیوندها
گردآوری شده توسط دپارتمان پژوهشی شرکت پاکمن
جورج دیتر ، ترجمه شهره شهیدی ،متالورژی مکانیکی ، مرکز نشر دانشگاهی.
ورنون جان ، آزمون مواد ، ترجمه علی حائریان و محسن کهرم ، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
برداشت از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است