آلیاژ برنج
آلیاژ برنج (Brass Alloy) شامل یک سری از آلیاژهای مس با حداکثر 40 Zn% میباشد. با تغییر مقدار روی، خواص آلیاژهای Cu-Zn نیز تغییر میکند. برنج های مس- روی که عناصر اضافی مانند قلع، آلومینیوم، سیلیسیوم، منگنز، نیکل و سرب دارند به عنوان برنج های آلیاژی نامیده میشوند. عناصر آلیاژی، که به ندرت از 4% بیشتر میشوند، بعضی از خواص برنج خالص Cu-Zn را بهبود میبخشند، بنابراین میتوانند در موارد دیگری نیز به کار روند. در جدول زیر ترکیب شیمیایی و کاربردهای خاص برخی برنجهای منتخب Cu-Zn ارائه شده است.
کاربردهای برنج α ( محلول جامد روی در مس ) اساساً به شکل پذیری مطلوب همراه با استحکام کافی، مقاومت خوب به خوردگی، رنگ های جذاب و قابلیت لحیم کاری بستگی دارد. همچنین برنج را میتوان با نیکل و کروم پوشش داد که در این صورت هدایت گرمایی کافی داشته و در محیط های انتقال گرما به کار میرود. بهترین ترکیب شکل پذیری و استحکام در آلیاژ 70Cu% و 30Zn% رخ میدهد و بنابراین این آلیاژ را میتوان برای قابلیت عالی کشش عمیق آن بهکار برد. آلیاژ 30Zn-%70Cu% بهطور مشخص برنج فشنگ نامیده میشود، ولی در کاربردهای دیگر مثل بدنه رادیاتور، مخازن و ثابتکنندههای لامپ بهکار میرود.
ترکیب شیمیایی و کاربردهای خاص آلیاژهای منتخب مس - روی (برنج) |
||
نام و شماره |
درصد ترکیب اسمی |
مشخصات ساخت و کاربردهای خاص |
210 برنج طلایی 95% |
95.0 Cu 5.0 Zn |
برنج های غیر آلیاژی. قابلیت کارسرد عالی، قابلیت کارگرم خوب برای پولکزنی، لولهکاری، کشش، سوراخ کردن،پانچ کردن، برش، پیچ دادن، ریختهگری تحت فشار، استامپ کردن کاربردها: لوله ها، مدلها، لباس ضدگلوله، فیوز، چاشنی، پلاک، پایه جواهرسازی در آبطلا کاری |
220 برنج تجاری 90% |
90.0 Cu 10.0 Zn |
مشخصات ساخت مثل آلیاژ مس 210 به اضافه کلهزنی و جا زدن، ...، آهنگری و پرس گرم. کاربردها: برنز حککاری شونده، کارهای شبکه، پرده سینما، پردههای محافظ، سختافزار دریایی فشرده، میخ و پرچ. |
226 برنج جواهرسازی 87% |
87.5 Cu 12.5 Zn |
مشخصات ساخت مثل آلیاژ مس 210 به اضافه دنده سازی غلتکی و درپوشی کاربردها: گوشه ها، کانالها، زنجیر ها، زینتآلات لباس، ...، پایه برای آبطلا کاری |
230 برنج قرمز 85% |
85.0 Cu 15.0 Zn |
کارپذیری سرد عالی، کارپذیری گرم خوب. کاربردها: محافظ های باران، هادی ها، حفره های اتصال، بندها، خاموشکننده های آتش،مبرد ها و لوله های مبدل حرارت، میله های پلمب، بدنه رادیاتور. |
240 برنج کمعیار 80 % |
80.0 Cu 30.0 Zn |
کارپذیری سرد عالی، مشخصات ساخت مثل مس 230. کاربردها: ظروف باتری، دم آهنگری و آلات موسیقی، عقربه ساعت، خطوط پمپ، لوله های خمشدنی. |
260 برنج فشنگ 70% |
70.0 Cu 30.0 Zn |
کارپذیری سرد عالی، مشخصات ساخت مثل آلیاژ مس 230 بجز برای سکهزنی. کاربردها: بدنه رادیاتور، و مخازن چراغ قوه، ته لامپ، چفت و بست، گیرهها، لوله و مفصل، مهمات، وسایل پلمب کردن، پین ها و پرچ ها. |
270 یا 268 برنج زرد |
65.0 Cu 35.0 Zn |
کارپذیری سرد عالی، مشخصات ساخت مثل آلیاژ مس 230. کاربردها: مثل آلیاژ مس 260 جز اینکه در مورد مهمات بهکار نمیرود. |
280 برنج زرد |
60.0 Cu 40.0 Zn |
کارپذیری گرم و آهنگری عالی برای پولکزنی، شکل دادن و خم شدن، آهنگری گرم و پرس، کلهزنی و جا زدن گرم کاربردها: معماری، پیچ و مهره های بزرگ، میله لحیمکاری، صفحات مبرد، لوله های مبدل حرارت، آهنگری گرم |
443، 444، 445 |
71.0 Cu 28.0 Zn 1.0 Sn |
کار سردپذیری عالی برای شکل دادن و خم شدن کاربردها: مبرد، لوله های مبدل حرارت صفحات مبرد، لوله های تقطیر، حلقه و بست. |
667 برنج منگنز |
70.0 Cu 28.8 Zn 1.2 Mn |
کارپذیری سرد عالی، ساخته شده با استفاده از پولکزنی، خم شدن، شکل دادن، استامپ، جوشکاری. کاربردها: محصولات برنج جوشکاری نقطهای، جوشکاری لب به لب و جوشکاری درزی. |
464 تا 467 برنج دریایی |
60.0 Cu 39.25 Zn 0.75 Sn |
کارپذیری آهنگری گرم عالی، ساخته شده با استفاده از پولکزنی، آهنگری گرم، پرس، کلهزنی و جازدن کاربردها: بست قورباغهای هواپیما، گلولهها، پیچ، سختافزار دریایی، محورها،پرچ، سوپاپ بخار، صفحات مبرد، میله های جوشکاری. |
674 |
58.5 Cu 36.5 Zn 1.2 Al 2.8 Mn 1.0 Sn |
قابلیت شکلپذیری گرم عالی، ساخته شده با روش آهنگری گرم و پرس، ماشینکاری. کاربردها: بوشها، دندهها، میلههای اتصال، محورها، صفحات سایشی |
675 برنج منگنز، A |
58.5 Cu 1.4 Fe 39.0 Zn 1.0 Sn 0.1 Mn |
قابلیت کارگرم عالی، ساخته شده با روش آهنگری گرم و پرس، کلهزنی و جا زدن گرم کاربردها: دیسکهای کلاچ، محور های پمپ، محور ها، گلوله ها، دسته و بدنه شیرها |
687 برنج آلومینیم دارای آرسنیک |
77.5 Cu 20.5 Zn 2.0 Al 1.0 As |
قابلیت کارسرد عالی برای شکل دادن و خم شدن کابردها: مبرد، لولههای مبدل گرما و بخار، صفحات مبرد، لولههای تقطیر |
688 |
73.5 Cu 22.7 Zn 3.4 Al 0.40 Co |
قابلیت شکلپذیری سرد و گرم عالی، ساختهشده با استفاده از پولکزنی، کشش،شکل دادن و خم شدن، برش و استامپ کردن. کاربردها: فنرها، سوییچ ها، اتصالات، رله های قسمت های کشیده شده. |
694 برنج قرمز سیلیسیومی |
81.5 Cu 14.5 Zn 4.0 Si |
قابلیت شکلپذیری گرم عالی برای ساخت با روش آهنگری، عملیات ماشینپیچ. کاربردها: دسته شیر ها وقتی که مقاومت به خوردگی و استحکام بالا بحرانی میباشد. |
منابع و پیوندها
گرد آوری شده توسط دپارتمان پژوهشی شرکت پاکمن
ویلیام اسمیت ، ترجمه علی اکبر اکرامی و سید مرتضی سید ریحانی ، ساختار ، خواص و کاربرد آلیاژهای مهندسی ، انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف ، 1382
برداشت از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است