اکستروژن سرد
در اکستروژن سرد (Cold Extrusion) نیاز به گرم کردن مواد اولیه قبل از شروع کار وجود ندارد و این عمل در دمای اتاق یا نزدیک به آن صورت می پذیرد. از جمله مزایای اکستروژن سرد نسبت به اکستروژن گرم، کاهش اکسیداسیون سطح، حصول استحکام بالا به واسطه انجام کار سرد، سطح تمام شده با کیفیت و غیره می باشد. روانکاری در اکستروژن و آهنگری سرد شبیه روانکاری در هنگام کشش سرد لوله است، ولی به علت افزایش سطح زیاد در خلال عمل اکستروژن، در این حالت روانکاری باید خیلی شدیدتر باشد. برای این عملیات پوشش‌های تبدیلی لازم است، مگر آن که از روانکاری هیدروستاتیکی کمک گرفته شود. تنها راه دیگر پوشش دادن قلع یا نقره بر روی سطح فلز است. چسبیدن و پوسته شدن بزرگ‌ترین محدودیت اکستروژن سرد محسوب می‌شود، اما مسئله مهم کاهش دادن نیروها تا حد ممکن است. زیرا در اکستروژن سرد تنش‌های بسیار بالایی پدید می‌آیند. اما، در این مورد نیز همانند عمیق‌کشی، سیلان و گسیختگی را می‌توان از طریق روانکاری در سطوح معین کنترل کرد. این مطلب به ویژه برای پر کردن صحیح قالب اهمیت دارد.
اکستروژن سرد فولادها
|
پوشش‌های تبدیلی فسفاتی همراه با صابون خشک یا خمیر گرافیتی شده برای فولادهای کربنی و برای آن دسته از فولادهای آلیاژی که بتوان آن‌ها را اکستروژن سرد کرد به‌کار می‌روند. مانند کشش سیم، در این مورد نیز از فسفات روی استفاده می‌شود، اما مقدار آن در حدود 10 میلی‌گرم در مترمربع است و پوشش حاصل تقریباً سه برابر ضخیم‌تر از پوشش مورد استفاده در کشش سیم است. صابون ممکن است سدیم استارات محلول و یاکلسیم استارات نامحلول باشد، اما بعضی آلومینیوم استارات را ترجیح می‌دهند. تمامی این مواد فرسایش ابزار را کاهش می‌دهند و پرداخت سطحی خوبی در محصول ایجاد می‌کنند. در اکستروژن ضربه‌ای فسفات و صابون مصرف می‌شود. در کله‌زنی سرد که شدت عملیات کمتر است، می‌توان از فسفات و صابون استفاده کرد، اما پوشش ساده صابون نیز کافی است. از خمیرهای گرافیتی شده نیز می‌توان بدین منظور استفاده کرد. |
 |
برای اکستروژن هیدروستاتیکی، اغلب از روغنی با ویسکوزیته متوسط که حاوی مقدار زیادی MoS2 است (10%) استفاده می‌شود. روغن کرچک حاوی 20% MoS2 نیز پیشنهاد می‌شود.
به فولادهای زنگ‌نزن، پوشش اکسالیتی می‌دهند و آن‌ها را با لایه صابون آلومینیوم یا روی اکستروژن می‌کنند.
اکستروژن سرد آلیاژهای مس
|
مس را نسبتاً به آسانی و با استفاده از پیه، گریس یا چربی گوسفند می‌توان اکستروژن کرد. پیه سولفوناتی شده یا گریس گرافیتی شده را می‌توان برای برنج‌ها نیز به‌کار برد. البته گوگرد نباید به‌صورت آزاد در این مواد وجود داشته باشد. متداول‌ترین مواد روانکار برای اکستروژن سرد آلیاژ مس لایه‌های روی استارات یا امولسیون‌های صابون- پیه هستند. |
 |
اکستروژن سرد آلیاژهای آلومینیوم
|
تنش‌های ایجاد شده در اکستروژن آلومینیوم نسبت به فولاد بسیار کمتر است. در سرعت های کم، چربی گوسفند یا پیه بهترین نتایج را حاصل می‌کند اما برای اکستروژن با سرعت بیشتر استفاده از پیه سولفوناتی شده پیشنهاد می‌شود. می‌توان از روغن‌های معدنی با افزودنی‌های روانکار مرزی استفاده کرد. اما در صنعت استفاده از روی استارات خشک برای اکستروژن ضربه‌ای گسترش یافته است. برای آن که قالب کاملاً پر شود، پوشش مواد روانکار باید یکنواخت باشد. پوشش‌هایی با ضخامت حدود 0.02mm را می‌توان به کار برد، اما کنترل روی استارات به آسانی صورت نمی‌گیرد. در بعضی موارد استفاده از موم‌های ته‌نشین شده در محلول توصیه می‌شود. |
 |
اکستروژن سرد آلیاژهای دیگر
تیتانیوم از مهم‌ترین آلیاژهای متفرقه‌ای است که به‌طور تجاری اکستروژن سرد می‌شود. در این مورد نیز همانند کشیدن، این فلز را می‌توان به‌طور خفیف اکسید یا آندی کرد تا از چسبیدن و پوسته شدن جلوگیری شود. اما فسفاتی کردن با فلورید قابل اطمینان‌تر است. ماده روانکار مکمل می‌تواند صابون باشد اما استفاده از صمغ با 10% گرافیت باعث می‌شود که قالب بهتر پر شود. متااکریلات و دیگر پوشش‌های پلی‌مری برای این منظور مناسب نیستند زیرا پوششی ضخیم و غیریکنواخت ایجاد می‌کنند.
سرب را اغلب اکستروژن سرد می‌کنند و هیچ گونه مسئله‌ای از لحاظ روانکاری ایجاد نمی‌کند. در این مورد استفاده از روغنی چرب مناسب است.
منابع و پیوندها
گردآوری شده توسط دپارتمان پژوهشی شرکت پاکمن
جفری رو ، اصول فرآیندهای فلزکاری صنعتی، مترجم: فریدون نیکبخت ، مرکز نشر دانشگاهی ، 1373
برداشت از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است
