استحکام خشک
منظور از استحکام خشک (Dry Strength) استحکام بدنه سرامیکی بعد از شکل دادن و {{خشک شدن}} و قبل از {{پخت}} می باشد. اهمیت استحکام خشک بدنه های خام هنگامی مشخص می شود که به مراحل بعدی تولید (پس از خشک شدن فرآورده ها) توجه شود. بدنه های خام پس از خشک شدن و یا در خلال آن باید پرداخت شده، احتمالا به یکدیگر چسبانده شده (به عنوان مثال دسته و بدنه فنجان) و به نقاط دیگر حمل گردند. تمامی این اقدامات به معنی اعمال تنش به بدنه خام است. بنابراین بدیهی است که بدنه خام باید دارای استحکام کافی جهت تحمل تنش ها وارده باشد. استحکام خشک مانند پلاستیسیته بستگی عمیقی به وجود خصوصیات ذرات کلوئیدی دارد. بنابراین عوامل موثر در استحکام خشک همان عوامل موثر در پلاستیسیته هستند. این توضیحات به طور خلاصه این قانون کلی را مطرح می کنند که پلاستیسیته بیشتر به معنی استحکام خشک بیشتر است. |
![]() |
جایگزینی H+ به وسیله Na+ باعث افزایش قابل ملاحظه استحکام خشک می شود و این نکته ای است که در بسیاری موارد می تواند باعث ایجاد خطا در اندازه گیری پلاستیسیته شود. در این مورد افزایش استحکام خشک به دلیل تغییر در بافت ذرات رس و در نتیجه افزایش {{دانسیته}} بدنه خام است. جدول زیر تاثیر یون های مختلف را بر {{تخلخل}} نمونه و استحکام خشک نشان می دهد.
درصد آب شکل دهی | درصد انقباض خشک | تخلخل پس از خشک شدن |
استحکام خشک (پوند بر اینچ مربع) |
|
رس خام | 21.2 | 14.0 | 26.1 | 1275 |
رس هیدروژن دار | 22.3 | 15.5 | 28.2 | 1150 |
رس کلسیم دار | 19.7 | 12.4 | 26.3 | 1250 |
رس سدیم دار | 18.6 | 11.0 | 24.6 | 1410 |
![]() |
البته نمی توان برای حداقل استحکام خشک مورد نیاز یک بدنه خام، مقدار مشخصی ارایه کرد. زیرا این مورد بستگی زیاد به شکل و ضخامت قطعه و نیز چگونگی حمل و نقل آن دارد. از جمله اخیر می توان این نتیجه گیری را کرد که کلیه ترک ها و شکست های بدنه خام را نمی توان ناشی از کمبود استحکام خشک دانست، بلکه طراحی بد و نتیجتا شکل نا مناسب قطعه نیز می تواند باعث ایجاد تنش (در خلال خشک شدن) و نهایتا ایجاد ترک (در هنگام خشک شدن و یا بعد از آن)شود. خشک کردن سریع نیز می تواند باعث ایجاد ترک حتی در هنگام حمل و نقل گردد. بدیهی است که هیچ یک از این ترک ها را نمی توان به کمبود استحکام خشک نسبت داد. برای اندازه گیری استحکام خشک روش های مختلفی وجود دارد (بر حسب نوع نیرویی که به نمونه مورد نظر وارد می شود) معمولترین روش به طور کلی بدین صورت است که نمونه ای از بدنه به صورت میله (با سطح مقطع دایره و یا مستطیل) تهیه شده و روی دو تکیه گاه قرار می گیرد، سپس نیروی مشخصی روی میله اعمال گردیده و به مرور افزایش می یابد تا بالاخره نمونه بشکند (تست خمش). |
با توجه به مقدار بار، شکل نمونه و فاصله تکیه گاه ها ضریب گسیختگی که بیانگر استحکام خشک است از طریق روابط زیر مشخص می گردد:
ضریب گسیختگی (هنگامی که سطح مقطع دایره باشد)
ضریب گسیختگی (هنگامی که سطح مقطع مستطیل باشد)
w = بار مورد نیاز برای شکستن میله
L = فاصله بین دو تکیه گاه
D = قطر میله
b = عرض نمونه (طول مستطیل سطح مقطع)
d = ضخامت نمونه (عرض مستطیل سطح مقطع)
منابع و پیوندها
گردآوری شده توسط دپارتمان پژوهشی شرکت پاکمن
افسون رحیمی و مهران متین، تکنولوژی سرامیک های ظریف، شرکت سهامی انتشار، 1382.
برداشت از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است