سولفورهای آهن

سولفورهای آهن

سولفور های آهن (Iron Sulfides) یکی از کانه های آهن است که از ترکیبات آهن و گوگرد تشکیل شده است. آهن در تعداد زیادی از کانی های سولفوره وجود دارد اما فقط تعدادی از آن ها به عنوان یک ماده آهن دار شناخته شده اند. این کانی ها به علت داشتن گوگرد پس از تکلیس، خواه ناخواه مقداری گوگرد در محصول تشویه شده باقی می ماند، سنگ های مطلوبی برای متالورژی آهن نمی باشند و کمتر مورد استفاده قرار می گیرند با این حال در بعضی از نقاط این سنگ ها برای استفاده از گوگرد آن ها و تولید اسید سولفوریک بکار می روند. محصول باقیمانده از تشویه به طور جزئی و مخلوط با سنگ های اکسیده آهن در متالورژی این فلز بکار برده می شود. کانی های اصلی در این گروه پیریت و پیروتیت و مارکاسیت است. سولفورهای آهن به منظور استخراج گوگرد یا فلزات  گرانبهای دیگری که همراه آن است مورد بهره برداری قرار می گیرد و آهن آن به عنوان یک محصول جانبی پس از تشویه استخراج می شود.

پیریت:

فرمول این کانی FeS₂ بوده و در ترکیب شیمیایی آن 44.6 درصد آهن و 53.4 درصد گوگرد وجود دارد. سختی بلور در مقیاس موس 6 تا 6.5 و وزن مخصوص آن 4.9 تا 5.2 است. کانی در سیستم مکعبی متبلور می شود و رنگ آن از زرد برنجی تا زرد متمایل به قهوه ای تغییر می کند و به طور معمول فاقد خاصیت مغناطیسی است. این کانه از مهم ترین سولفورهای آهن محسوب می شود و ممکن است همراه با مس، نیکل، روی، طلا و نقره باشد.

پیریت فراوان ترین شکل سولفور آهن در طبیعت است و به صورت رگه ای در اکثر سنگ های ماگمائی مشاهده می شود. در کانی های هیدروترمال نیز اغلب به صورت دانه ای توزیع شده و وجود دارد و سرانجام در سنگ های رسوبی نیز به وفور دیده می شود. پیریت به عنوان یک ماده اولیه اصلی برای تولید اسید سولفوریک به کار می رود. باقیمانده جامد تشویه پیریت، در بعضی نقاط به عنوان قسمتی از سنگ آهن دار، در متالورژی آهن بکار برده می شود.

مارکاسیت:

فرمول شیمیایی این کانی، مانند پیریت FeS₂ است. سیستم تبلور آن اورتورمبیک می باشد. رنگ آن از زرد برنجی تا قهوه ای روشن تغییر می کند. وزن مخصوص مارکاسیت 4.6 تا 4.9 گرم بر سانتی متر مکعب بوده و سختی آن در مقیاس موس 5 تا 6 است. تشخیص مارکاسیت از پیریت مشکل می باشد و معمولا مقطع تازه شکسته شده آن دارای یک ته رنگ متمایل به سبز است که با مقطع تازه شکسته شده پیریت تفاوت دارد. مارکاسیت در اثر هوازدگی سریعتر از پیریت تغییر شکل یافته و معمولا به تشکیل لیمونیت منجر می شود.

پیروتیت:

پیروتیت Fe_1-x S کانه سولفیدی دیگری است که مانند وستیت کمبود آهن دارد. مقدار x در فرمول این کانی بین 0.1 تا 0.2 متغیر است و اغلب این کانی را با فرمول FeS نمایش می دهند. مقدار گوگرد در این کانی حدود 39 تا 40 درصد است (در فرمول FeS مقدار گوگرد 36.4 درصد می باشد). این کانی در سیستم هگزاگونال متبلور می شود. وزن مخصوص پیروتیت 4.5 تا 4.7 گرم بر سانتی متر مکعب بوده و سختی آن در مقیاس موس حدود 4 است. رنگ کانی از زرد برنجی تا قهوه ای و دارای جلای فلزی می باشد. پیروتیت کم و بیش دارای خاصیت  مغناطیسی است.

منابع و پیوندها

لغات و اصطلاحات سولفورهای آهن

سولفورهای آهن از دید wikipedia.org

Iron sulfide, also known as ferric sulfide or sesquisulfide, is one of the three iron sulfides besides FeS and FeS₂. It is a solid, black powder but decays at ambient temperature into a yellow-green powder. This is a relatively unstable artificial product that does not occur in nature...more